De impact van AI op cybersecurity: kansen en risico’s

Kunstmatige intelligentie (AI) verandert de manier waarop we naar cybersecurity kijken. Enerzijds biedt het krachtige middelen om cyberdreigingen sneller te signaleren en te stoppen. Anderzijds opent AI ook de deur voor nieuwe aanvalstechnieken die moeilijker te detecteren zijn. In dit blog bespreken we de dubbele rol van AI in cybersecurity: de kansen die het biedt voor digitale verdediging en de risico’s die gepaard gaan met AI-gedreven cyberaanvallen.

AI als versneller van detectie en bescherming

In het huidige digitale landschap worden organisaties dagelijks geconfronteerd met een groeiend volume aan cyberdreigingen. AI biedt in dit kader enorme voordelen. Door gebruik te maken van machine learning en gedragsanalyse, kunnen AI-systemen patronen herkennen die duiden op afwijkend of kwaadaardig gedrag — sneller en nauwkeuriger dan traditionele detectiemethoden.

Bijvoorbeeld: een medewerker logt plotseling in op een server vanuit een ongebruikelijke locatie of op een vreemd tijdstip. Een AI-gedreven beveiligingssysteem kan dit onmiddellijk signaleren en passende maatregelen activeren. Een AI gedreven beveiligingssysteem herkent het patroon van de medewerker en kan dus ook onmiddelijk signaleren of dit binnen zijn normale gebruikerspatroon valt (omdat hij/zij bijv. die week op reis is), of niet en dus passende maatregelen activeren. 

Met AI heb je dus ook minder 'false positives', waardoor je als security team beter focus houdt op daadwerkelijke incidenten. Dit maakt real-time detectie en preventie mogelijk, wat essentieel is bij het beperken van schade door een aanval.

Daarnaast helpt AI bij het automatiseren van tijdrovende processen zoals log-analyse, kwetsbaarheidsscans en incidentprioritering. Dit verlicht de druk op securityteams en verhoogt de operationele efficiëntie.

AI in handen van aanvallers: het omgekeerde speelveld

De keerzijde is dat cybercriminelen ook gebruik maken van AI om hun aanvallen verfijnder, gerichter en moeilijker detecteerbaar te maken.

Stel je voor dat AI wordt ingezet voor phishingmails die niet alleen gepersonaliseerd zijn, maar ook overtuigend genoeg zijn om zelfs de meest waakzame gebruiker te misleiden. Gebaseerd op publieke en gelekte gegevens spelen aanvallers in op context, timing en taalgebruik, waardoor de dreiging nog groter wordt.

Daarnaast zien we de opkomst van adaptieve malware die zich continu aanpast aan de beveiligingssystemen van de organisatie om detectie te vermijden. Deze dynamische aanvallen maken het moeilijker voor traditionele beveiligingsmaatregelen om adequaat te reageren.

En dan is er de dreiging van deepfakes, waarbij nepvideo’s of -audio fragmenten worden gebruikt in social engineering-aanvallen. Stel je voor dat een nepvideo van de CEO wordt ingezet om een financiële transactie goed te keuren, waardoor de aanvallers onopgemerkt hun doel kunnen bereiken.

Dit soort aanvallen vraagt om meer dan traditionele beveiligingsmaatregelen. Het vereist een slimme, proactieve en intelligente beveiligingsstrategie die gebruik maakt van AI om snel te reageren, dreigingen vroegtijdig te detecteren en organisaties beter te beschermen. Het onderstreept het belang van het versterken van je beveiligingssystemen, net zoals de zorgsector haar technologie beschermt om patiëntveiligheid te waarborgen, zelfs in de meest kritieke situaties.

Hoe AI je cybersecurity aanpak structureel verandert

Organisaties moeten zich voorbereiden op een landschap waarin AI een blijvende rol speelt, aan beide kanten van het speelveld. Het vraagt om een strategische benadering van cybersecurity, waarbij AI wordt ingezet als versterking van je verdedigingslinie, maar ook belangrijk dat er kritisch wordt gekeken naar mogelijke kwetsbaarheden die AI met zich mee brengt. Het is belangrijk om AI niet enkel als technologie te zien, maar als onderdeel van je totale cybersecurity strategie:

• Zorg voor AI-beveiliging: bescherm AI-systemen en trainingsdata tegen manipulatie. Bedrijven zetten steeds vaker AI in om processen te versnellen.

• Diezelfde systemen kunnen, als ze niet goed zijn afgeschermd, nieuwe ingangen vormen voor aanvallers.

• Investeer in CTI (Cyber Threat Intelligence): blijf op de hoogte van opkomende AI-dreigingen.

• Train je team: zorg dat medewerkers AI-gegenereerde dreigingen leren herkennen, zoals deepfake-aanvallen of overtuigende spear phishing.

Kansen en risico’s in balans

AI kan je digitale verdediging enorm versterken, mits je er strategisch en zorgvuldig mee omgaat. Het helpt om sneller beslissingen te nemen, sneller te reageren en proactiever te anticiperen op dreigingen. Tegelijkertijd vraagt het om nieuwe vormen van monitoring, bewustwording en bescherming.

Wil je meer weten over de invloed van AI op het dreigingslandschap?
Download dan de Security Navigator: het rapport met diepgaande analyses, actuele cijfers en strategische aanbevelingen van onze security-experts.