OT-security, een strategische prioriteit in de boardroom

Een cyberaanval op de productievloer raakt niet alleen data, maar ook mensen, machines en marges. Toch spreken de CISO en COO in veel organisaties nog een andere taal. De één denkt in risico’s en compliance, de ander in uptime en efficiëntie. Maar in een steeds meer verbonden productiewereld kunnen die belangen niet langer los van elkaar bestaan.

In ons vorige blog deelden we zes bouwstenen voor sterke OT-security: van inzicht tot herstelplan. In dit vervolg kijken we naar de strategische kant: hoe maak je van OT-beveiliging een gezamenlijke prioriteit in de bestuurskamer?

OT steeds vaker onder vuur

Traditioneel richtten cybercriminelen zich op IT-systemen: mailservers, databases en klantgegevens. Daar lagen de digitale kroonjuwelen en daar stond de CISO op wacht. Maar het speelveld voor organisaties met OT is veranderd. Steeds vaker verschuiven aanvallen naar de productievloer. Inmiddels is één op de vier cyberaanvallen gericht op industriële omgevingen.

De oorzaak is duidelijk: IT- en OT-netwerken raken steeds nauwer met elkaar verweven. Besturingssystemen, sensoren en machines die ooit los stonden, zijn nu verbonden met de IT-omgeving en soms zelfs met de buitenwereld. Dat biedt allerlei mogelijkheden, maar introduceert ook risico’s.

De prijs van stilstand

Die risico’s bestaan niet alleen op papier. Jaguar Land Rover merkte dat toen hackers de productie platlegden. Fabrieken stonden weken stil; de schade liep in de honderden miljoenen. Leveranciers moesten duizenden medewerkers naar huis sturen. Daarnaast had de hack ook een negatieve invloed op hun reputatie.

Ook buiten de industrie is de impact groot. De aanval op Colonial Pipeline in 2021 legde de brandstofvoorziening in de VS stil en veroorzaakte maatschappelijke ontwrichting. Zulke incidenten tonen hoe kwetsbaar de verwevenheid tussen IT en OT is.

Wanneer OT-systemen worden geraakt, kunnen de gevolgen snel oplopen:

Operationele stilstand
Een goed gecoördineerde aanval kan productieprocessen volledig platleggen, met directe omzetverliezen en imagoschade tot gevolg.

Veiligheidsrisico’s
Aantasting van besturingssystemen kan fysieke schade veroorzaken of de veiligheid van medewerkers en omwonenden in gevaar brengen.

Boetes en aansprakelijkheid
 Niet voldoen aan veiligheidsvoorschriften of NIS2-richtlijnen kan leiden tot forse sancties en reputatieschade.

Maatschappelijke ontwrichting
Aanvallen op vitale sectoren zoals energie, water of transport kunnen cruciale diensten stilleggen en een kettingreactie veroorzaken.

OT-beveiliging gaat dus verder dan uptime of compliance. Het raakt de kern van bedrijfsvoering én publieke verantwoordelijkheid.

CISO, COO en bestuur: gedeelde verantwoordelijkheid

De vraag is dan: wie voorkomt dat dit gebeurt? Tot voor kort lag die taak vooral bij IT. Maar de risico’s van OT-aanvallen raken de hele organisatie. Met de komst van NIS2, de Cyber Resilience Act en de Machinerichtlijn is dat ook wettelijk vastgelegd. Bestuurders moeten kunnen aantonen dat hun organisatie risico’s beheerst, incidenten kan opvangen en de hele keten veilig heeft ingericht. Ze zijn niet alleen verantwoordelijk, maar zelfs persoonlijk aansprakelijk voor de digitale weerbaarheid van hun organisatie.

Dat vraagt om een andere manier van werken. De CISO blijft de expert op digitale dreigingen, de COO bewaakt de continuïteit en operationele veiligheid, maar zij kunnen dat niet langer los van elkaar doen. Alleen als bestuur, CISO en COO samenwerken vanuit duidelijke rollen en gedeelde doelen, ontstaat een organisatie die veilig, wendbaar en toekomstgericht is.

Samenwerking onstaat niet vanzelf

Toch blijkt in de praktijk dat die samenwerking niet vanzelf ontstaat. Veel CISO’s weten precies wat er op het spel staat, maar missen mandaat of middelen om echt te handelen. Zolang security wordt gezien als een IT-aangelegenheid, blijft OT de blinde vlek in de bestuurskamer.

Daarom moet OT-security expliciet onderdeel worden van de governance-structuur. Een volwassen OT-beleid combineert lokale OT-verantwoordelijken, die letterlijk tussen de machines staan, met een centrale OT Security Officer die beleid, standaarden en risicoanalyses coördineert. Zo wordt security onderdeel van de dagelijkse operatie en niet een losstaand IT-project.

Beter samenwerken: 6 stappen voor een sterke, breed gedragen OT-securitystrategie

Hoe vertaal je dat naar de praktijk? Met deze zes stappen bouw je samen aan een volwassen OT-securitystrategie die veiligheid, continuïteit en innovatie in balans houdt.

1. Harmoniseer de beleidsregels

IT en OT vragen om hun eigen aanpak, maar niet om aparte werelden. Ontwikkel gescheiden policies die elkaar aanvullen, gebaseerd op erkende frameworks als NIST CSF 2.0, ISO 27001 of IEC 62443. Zo blijft risicobeheersing consistent, ook bij verschillende niveaus van volwassenheid.

2. Werk multidisciplinair

Breng IT- en OT-teams structureel samen. Stel gezamenlijke KPI’s vast en benoem per locatie een OT-verantwoordelijke die de dagelijkse praktijk koppelt aan het centrale beleid. Dat voorkomt blinde vlekken en versnelt besluitvorming bij incidenten.

3. Vergroot zichtbaarheid

Je kunt alleen beschermen wat je kent. Breng alle systemen en afhankelijkheden in kaart: niet alleen PLC’s en HMI’s, maar ook ondersteunende systemen als servers, wifi en koeling. Alles wat nodig is om de productie draaiend te houden, hoort in je OT-inventaris.

4. Beperk toegang en kwetsbaarheden

De aanval op Colonial Pipeline begon met één onbeveiligde VPN-verbinding. Sterk toegangsbeheer is cruciaal. Gebruik multifactorauthenticatie, logging en goedgekeurde sessies voor externe toegang. Stel vaste procedures in voor patching of mitigatie. Soms is isoleren veiliger dan updaten.

5. Monitor en leer continu

Gebruik OT-specifieke monitoring die afwijkingen in netwerkgedrag herkent. AI-ondersteunde detectie helpt om patronen sneller te zien en proactief te reageren. Combineer dit met periodieke risico-evaluaties, zodat maatregelen meebewegen met nieuwe dreigingen.

6. Leg eigenaarschap vast

Definieer wie verantwoordelijk is voor beveiliging, incidentafhandeling en communicatie. Governance zonder mandaat blijft theorie. Heldere rollen – van CISO tot OT-siteverantwoordelijke – zorgen dat waarschuwingen niet blijven liggen en acties worden opgevolgd.

Sterke OT-security begint bij weten wat écht bedrijfskritisch is. Denk verder dan de productielijn: als servers of koeling nodig zijn om machines te laten draaien, horen die net zo goed tot de OT-omgeving, en verdienen ze dezelfde bescherming.

Van losse maatregelen naar duurzame weerbaarheid

Elke organisatie heeft een ander startpunt, maar dezelfde route: inzicht, prioriteren, handelen en verbeteren. Een strategische roadmap brengt OT-security van losse maatregelen naar duurzame weerbaarheid. Orange Cyberdefense helpt organisaties hun productieomgeving stap voor stap te versterken.

Onze aanpak bestaat uit vier fasen:

1. Inzicht en advies – Breng het OT-landschap en de risico’s in kaart.
2. Pentesting – Ontdek kwetsbaarheden in systemen en netwerken.
3. Implementatie – Van OT-specifieke technologie voor veilige, toekomstbestendige infrastructuur.
4. Continue verbetering – Met 24/7 monitoring en groei in cybervolwassenheid.

Zet nu de eerste stappen om je productieomgeving te beschermen:

Vraag een OT-pentest aan
Ontdek kwetsbaarheden voordat een aanvaller dat doet. Onze OT-specialisten simuleren een aanval en geven je concrete verbeterpunten om direct mee aan de slag te gaan.

Plan een OT-security assessment
Krijg inzicht in je huidige cyberweerbaarheid. Onze experts analyseren je OT-landschap en adviseren over prioriteiten, risico’s en oplossingen.